Trẻ sơ sinh là những sinh linh nhỏ bé và tuyệt vời, những đứa trẻ đang lớn lên và thay đổi từng ngày. Làm cha mẹ của một đứa trẻ sơ sinh có thể là một khoảng thời gian bận rộn và đầy thử thách, nhưng cũng thật bổ ích khi chứng kiến con bạn học hỏi và phát triển.
Sự phát triển của trẻ sơ sinh có thể được chia thành bốn giai đoạn chính:
- Thời kỳ sơ sinh (từ 0 đến 28 ngày tuổi)
- Thời kỳ trẻ sơ sinh (từ 1 tháng đến 12 tháng tuổi)
- Thời kỳ chập chững biết đi (từ 1 đến 3 tuổi)
- Thời kỳ mẫu giáo (từ 3 đến 5 tuổi)
Trong mỗi giai đoạn, trẻ sơ sinh đạt được những mốc phát triển mới ở các lĩnh vực thể chất, nhận thức, xã hội-tình cảm và ngôn ngữ.
Contents
Phát triển thể chất của trẻ sơ sinh
Chiều cao và cân nặng
Trẻ sơ sinh phát triển nhanh chóng trong năm đầu tiên về chiều cao, cân nặng và kích thước đầu. Vào tháng thứ 6, trẻ thường tăng gấp đôi cân nặng khi mới sinh. Đến năm 1 tuổi, chiều dài của trẻ thường tăng khoảng 50% và kích thước đầu của trẻ tăng khoảng 25%.
Khả năng vận động
Trẻ sơ sinh cũng phát triển những kỹ năng vận động mới trong năm đầu tiên cuộc đời. Vào tháng thứ 2, trẻ bắt đầu cố gắng ngẩng đầu lên. Đến tháng thứ 4, trẻ thường có thể lật từ bụng sang lưng và ngược lại. Đến tháng thứ 6, trẻ thường có thể ngồi mà không cần hỗ trợ. Đến tháng thứ 9, trẻ thường có thể bò. Đến tháng thứ 12, nhiều trẻ đã bắt đầu chập chững bước đi.
Phát triển nhận thức của trẻ sơ sinh
Trí nhớ và học tập
Trẻ sơ sinh có thể học hỏi và ghi nhớ rất nhiều thông tin trong năm đầu tiên cuộc đời. Chúng có thể nhận ra giọng nói của cha mẹ, phân biệt giữa các khuôn mặt quen thuộc và không quen thuộc và bắt đầu hiểu một số từ và cụm từ. Chúng cũng có thể bắt đầu giải quyết các vấn đề đơn giản, chẳng hạn như tìm cách lấy một món đồ chơi nằm ngoài tầm với.
Phân biệt tiếng nói
Trong vài tháng đầu tiên của cuộc đời, trẻ sơ sinh chủ yếu phản ứng lại âm thanh chứ không hiểu lời nói. Khoảng 6 tháng tuổi, chúng bắt đầu chú ý đến giọng nói của con người và phân biệt giữa các âm thanh khác nhau. Sự phân biệt này là bước đầu tiên trong quá trình học nói.
Hiểu ngôn ngữ
Trẻ sơ sinh bắt đầu hiểu một số từ và cụm từ vào khoảng 9 tháng tuổi. Ban đầu, chúng có thể hiểu những từ đơn giản như “mama” và “dada”, nhưng dần dần chúng có thể bắt đầu hiểu những câu phức tạp hơn.
Phát triển xã hội – tình cảm của trẻ sơ sinh
Tạo dựng mối quan hệ
Trẻ sơ sinh cần sự tương tác với cha mẹ và những người chăm sóc khác để phát triển về mặt xã hội và tình cảm. Chúng học cách tin tưởng những người chăm sóc mình, hình thành các mối quan hệ an toàn và bắt đầu hiểu được cảm xúc của mình và người khác.
Đáp ứng với cảm xúc
Trong vài tháng đầu tiên của cuộc đời, trẻ sơ sinh chủ yếu thể hiện cảm xúc thông qua khóc. Tuy nhiên, khi chúng lớn lên, chúng bắt đầu thể hiện nhiều cảm xúc hơn, chẳng hạn như niềm vui, buồn, sợ hãi và tức giận.
Biểu đạt cảm xúc
Trẻ sơ sinh bắt đầu biểu lộ cảm xúc của mình bằng nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như nét mặt, cử chỉ và âm thanh. Khi chúng lớn lên, chúng bắt đầu sử dụng ngôn ngữ để biểu lộ cảm xúc của mình.
Phát triển ngôn ngữ của trẻ sơ sinh
Giao tiếp tiền ngôn ngữ
Trẻ sơ sinh giao tiếp với cha mẹ và những người chăm sóc khác thông qua giao tiếp tiền ngôn ngữ, chẳng hạn như khóc, ọ ẹ và cử chỉ. Những phương thức giao tiếp này giúp chúng bày tỏ nhu cầu, cảm xúc và ý muốn của mình.
Phát triển ngôn ngữ tiếp thu
Trẻ sơ sinh bắt đầu tiếp thu ngôn ngữ vào khoảng 6 tháng tuổi. Chúng bắt đầu chú ý đến giọng nói của con người và phân biệt giữa các âm thanh khác nhau. Đến 9 tháng tuổi, chúng bắt đầu hiểu một số từ và cụm từ.
Phát triển ngôn ngữ biểu đạt
Trẻ sơ sinh bắt đầu nói những từ đầu tiên của mình vào khoảng 12 tháng tuổi. Ban đầu, chúng chỉ có thể nói một vài từ đơn giản, nhưng dần dần chúng bắt đầu nói những câu phức tạp hơn. Đến 2 tuổi, hầu hết trẻ em có thể nói được khoảng 50 từ và bắt đầu kết hợp các từ thành câu.
Kết luận
Sự phát triển của trẻ sơ sinh là một hành trình đáng kinh ngạc, với những cột mốc mới được đạt được gần như mỗi ngày. Khi bạn chứng kiến con mình lớn lên và thay đổi, điều quan trọng là phải nhớ rằng mỗi đứa trẻ phát triển theo nhịp độ riêng của mình. Đừng so sánh con bạn với những đứa trẻ khác và đừng lo lắng nếu con bạn không đạt được một mốc phát triển nào đó vào đúng thời điểm nhất định. Nếu bạn có bất kỳ mối quan tâm nào về sự phát triển của con mình, hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa của bạn.
